Bite Rate ကို ေလ့လာၿခင္း

သင္ဟာ Audio နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့လုပ္ငန္းေတြကို စိတ္၀င္စားသူ တစ္ေယာက္ ဆုိရင္ wave ေတြရဲ႕ ကြာျခားမႈ၊ Recording လုပ္တဲ့အခါ Bit Rate ေတြရဲ႕ ကြာျခားမႈေတြကို အထုိက္အေလ်ာက္ သိထားသင့္ပါတယ္။ Audio Recording လုပ္ငန္းအတြက္ bit rate ေတြ ကြာျခားမႈဟာ အလြန္အေရးႀကီး ပါတယ္။ Recording လုပ္တဲ့အခါမွာ bit rate ေတြမွန္ကန္ဖုိ႔ဟာ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။ သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ကို Select လုပ္ၿပီး Right Click မွတစ္ဆင့္ Properties ကုိ ဖြင့္လုိက္ပါ။ CD တစ္ခ်ပ္ရဲ႕ bit rate ကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ 16 bit ရွိပါတယ္။ Bit rate ဆုိတာဟာ binary digit ေတြရဲ႕ rate (ႏႈန္းထား) မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ CD တစ္ခ်ပ္ဟာ တကယ္ေတာ့ digital form ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ သင္ဟာ recording လုပ္ရမယ္ဆုိရင္ bit rate နဲ႔ ႀကဳံေတြ႕ရမွာပါ။ သာမန္ recording လုပ္႐ုံကေတာ့ 16 bit ကုိ ေရြးခ်ယ္လုိက္ ပါ။ Professional လုပ္ငန္းအတြက္ကေတာ့ အသံတစ္သံကို ဖမ္းရာမွာ 16 bit သုိ႔မဟုတ္ 32 bit ကုိ ေရြးခ်ယ္ၾကပါတယ္။ Bit rate ေတြရဲ႕ ကြာျခားမႈေၾကာင့္ အသံေတြဟာလည္း ကြာျခားႏုိင္ပါတယ္။ အသုံး အမ်ားဆုံးကေတာ့ 16 bit ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ခ်ဳိ႕ MP4 ေတြမွာ Recording System ပါ၀င္ပါတယ္။ အဲဒီလုိဖမ္းထားတဲ့ အသံေတြကို computer ေပၚ တင္ၿပီး CD ျပန္ကူးမယ္ဆုိလွ်င္ေတာ့ အရည္အေသြးေကာင္းမြန္ေစရန္အတြက္ bit rate ေတြကုိ ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ႏုိင္ပါတယ္။ MP4 ရဲ႕ recording format ဟာ 8 bit ပဲရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ 8 bit ဟာ အရည္ အေသြး အလြန္ည့ံပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ file size ေသးတဲ့အတြက္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ အသံဖမ္းယူႏုိင္ပါတယ္။ CD ျပန္ကူးမယ္ဆုိလွ်င္လည္း တခ်ဳိ႕စက္ေတြမွာ ဖြင့္လုိ႔မရတာမ်ဳိးေတြ ႀကဳံေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ေစဖုိ႔အတြက္ ဒီ record လုပ္ထားတဲ့ data ေတြကို wavelab မွ တဆင့္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ယူႏုိင္ပါတယ္။ 16 bit ျဖစ္ေစရန္အတြက္ wavelab မွ open ဖြင့္ၿပီး encoding ျပန္လုပ္တဲ့အခါမွာ 16 bit 44 kHz ကုိ ေရြး ေပးလုိက္ပါ။ ဒါဆုိရင္ အဆင္ေျပဆုံး wave file တစ္ခု ျဖစ္သြားပါၿပီ။ MP3 အေနနဲ႔ကေတာ့ 128 kbps, 44 kHz ဟာ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။ Bit rate မ်ားျခင္းဟာ အသံရဲ႕ gain ကုိ ေကာင္းေစႏုိင္တာမွန္ေပမယ့္ file size ကိုေတာ့ ႀကီးေစပါတယ္။ Data file အေနနဲ႔ကေတာ့ တစ္ခါတစ္ရံမွာ 16 bit, 48 kHz ကုိ သုံးပါတယ္။
တစ္ခါတရံမွာ bit rate ေတြ မမွန္တဲ့အတြက္ CD ကူးတာမ်ဳိး MP3 ေခြ ျပဳလုပ္တဲ့အခါမွာ ျပန္ဖြင့္လုိ႔ မရတာ မ်ဳိးေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ သင့္ရဲ႕ computer မွာ MP3 producer (သို႔) Audio Grabber စတဲ့ software ေတြ တင္ထားမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အလြယ္တကူ ျပဳျပင္ယူလုိ႔ ရႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ software ေတြဟာ Editing လုပ္လုိ႔ မရပါဘူး။ တကယ္လုိ႔ သင္ဟာ editing ပါ လုပ္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ WaveLab (သို႔) Sound Forge ကုိသုံးတာ အဆင္ေျပေစပါတယ္။

ၾကြက္ေထာင္ေခ်ာက္

ႂကြက္ဟာ အက္ကြဲေနတဲ့ အုတ္နံရံ ၾကားကေန လယ္သမား လင္မယား၊ အထုပ္တစ္ထုပ္
ေျဖေနတာကို စိတ္၀င္တစား ၾကည့္ေနေလရဲ႕။ အထဲမွာ ဘာမုန္႔မ်ား ပါေလမလဲ လို႔
စိတ္ထဲက ေမွ်ာ္တလင့္လင့္နဲ႔ ၾကည့္ေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ စိတ္ပ်က္စြာ
ျမင္ေတြ႕လုိက္ရတာက ႂကြက္ေထာင္ေခ်ာက္ တစ္ခု။ လယ္သမားႀကီးဟာ အိမ္ထဲက
တစ္ေနရာမွာ သြားခ်ထားလိုက္တယ္။ အဲဒါကို ျမင္လိုက္တဲ့ ႂကြက္ဟာ အားရပါးရ
ေအာ္ၿပီး လယ္ကြင္းထဲ ေျပးထြက္သြားတယ္။ အားလံုးကို သိေစခ်င္လို႔ အသိေပးတဲ့
သေဘာေပါ႔။ အိမ္ထဲမွာ ႂကြက္ေထာင္ေခ်ာက္ တစ္ခု ရွွိတယ္ဗ်ဳိ႕၊ အိမ္ထဲမွာ
ႂကြက္ေထာင္ေခ်ာက္ တစ္ခု ရွွိတယ္ဗ်ဳိ႕။ ေျမႀကီးကို ေျခေထာက္နဲ႔ ယက္ၿပီး
အစာရွာေနတဲ့ ၾကက္ဖႀကီးက ေခါင္းေမာ္ၾကည့္ၿပီး စိတ္ပ်က္တဲ့ ေလသံနဲ႔ေျပာလုိက္တယ္။
ေအာ္ ... ကိုႂကြက္ရယ္၊ မင္းအတြက္ေတာ့ ေသတြင္းပဲလို႔ ငါေျပာလို႔ရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ငါ႔အတြက္ေတာ့ အလကားပါ။ ဘာမွ မဟုတ္တဲ့ကိစၥနဲ႔ ငါ႔ေခါင္းလာမ႐ႈပ္နဲ႔ကြာ။
ႂကြက္က ၀က္ဘက္ကို လွည့္ၿပီး အိမ္ထဲမွာ ႂကြက္ေထာင္ေခ်ာက္ တစ္ခု ရွိတယ္ဗ်။
လို႔ ေျပာလုိက္တယ္။ ၀က္က က႐ုဏာသက္တဲ့ မ်က္ႏွာေပးနဲ႔ ၾကည့္ၿပီး
ေျပာလိုက္တာက အေတာ္ေလးကို စိတ္မေကာင္းပါဘူးဗ်ာ။ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္အေနနဲ႔
ခင္ဗ်ားကိုဆုေတာင္းေပ႐ံုက လြဲလို႔ ဘာမွ မလုပ္ေပးႏုိင္ပါဘူး။ ေသခ်ာတာတစ္ခုက
ခင္ဗ်ားအတြက္ က်ေနာ္ အျမဲ ဆုေတာင္းေပးေနပါတယ္။
ႂကြက္က ႏြားဘက္ လွည့္ၿပီး အိမ္ထဲမွာ ႂကြက္ေထာင္ေခ်ာက္ ရွိတဲ့ အေၾကာင္း
ထပ္ေျပာလုိက္တယ္။ ႏြားက ၀ိုး ... ၀မ္းနည္းပါတယ္ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ့္
ႏွာေခါင္းကုိေတာ့ ညႇပ္စရာ အေၾကာင္း မရွိဘူးေလ။ လို႔ ျပန္ေျပာလိုက္တယ္။
ဒီလုိနဲ႔ ႂကြက္ဟာ စိတ္ပ်က္အားငယ္စြာနဲ႔ ေခါင္းငိုက္စိုက္ၿပီး အိမ္ထဲကို
ျပန္၀င္လာခဲ့တယ္။
ေအာ္ ... လယ္သမားႀကီးရဲ႕ ႂကြက္ေထာင္ေခ်ာက္ကို ငါ တစ္ေကာင္တည္း
ရင္ဆိုင္ရေတာ့မွာ ပါလား။
တစ္ညေတာ့ ေျဗာင္း ဆိုတဲ့ အသံက အိမ္ထဲမွာ အေတာ္ေလး ညံသြားတယ္။ အေကာင္
တစ္ေကာင္ေကာင္ကို ညႇပ္မိလို႔ ႂကြက္ေထာင္ေခ်ာက္က ျမည္တဲ့ အသံလိုပဲ။
လယ္သမားရဲ႕ မိန္းမက ဘာအေကာင္မ်ား မိသလဲလို႔ သိခ်င္ေဇာနဲ႔
ႂကြက္ေထာင္ေခ်ာက္ ရွိတဲ့ဆီ အတင္းကို ေျပးသြားတယ္။ အေမွာင္ထဲမွာ ဆိုေတာ့
အၿမီး ညပ္လို႔ ေဒါသ တေခ်ာင္းေခ်ာင္း ထြက္ေနတဲ့ ေႁမြကို မျမင္လိုက္မိဘူး။
အဲဒီေတာ့ အမ်ဳိးသမီးရဲ႕ ေျခေထာက္ကို ေႁမြေပါက္ခံလုိက္ရေတာ့တယ္။
ေဆးကုသဖို႔အတြက္ လယ္သမားႀကီးဟာ သူ႔မိန္းမကို ေဆး႐ံု အျမန္ပို႔လိုက္ရတယ္။
အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ ေႁမြဆိပ္ေၾကာင့္ အမ်ဳိးသမီးႀကီး အဖ်ားေတြ တက္ေနတယ္။

အဖ်ားတက္ေနတဲ့ လူနာကို အားရွိသြားေအာင္ လတ္ဆတ္တဲ့ ၾကက္စြတ္ျပဳပ္
လုပ္တိုက္ရတယ္ ဆိုတာ လူတိုင္း သိႏွင့္ၿပီးသားပါ။ ဒါနဲ႔ လယ္သမားႀကီးဟာ
ၾကက္စြတ္ျပဳပ္ လုပ္ဖို႔ လယ္ကြင္းထဲကို ဓါးတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ ဆင္းသြားေလရဲ႕။

ဒါေပမယ့္ အမ်ဳိးသမီးႀကီးရဲ႕ ကိုယ္ပူရွိန္ဟာ မက်ဘဲ တက္ျမဲ တက္ေနေလရဲ႕။
အိမ္နီးနားခ်င္းေတြ၊ သူငယ္ခ်င္းေတြက လူနာလာေမးရင္း ေနေကာင္းေစဖို႔
နည္းလမ္းေကာင္းေတြ လာၿပီး ေဆြးေႏြးေပးၾကတယ္။ တေနကုန္ပဲ ဆိုပါေတာ့။
သူတို႔ေတြကို ေကၽြးဖို႔ ေမြးဖို႔ ၀က္သားကို ေဖာ္ရေတာ့တယ္။

ေနာက္ဆံုးေတာ့ အမ်ဳိးသမီးႀကီး ဘယ္လိုမွ မသက္သာႏုိင္ဘဲ
ကြယ္လြန္သြားရွာတယ္။ နာေရးမွာ လူအေတာ္မ်ားမ်ား အသုဘ႐ွဳ လာၾကတယ္။
လာသမွ်လူေတြကို ဧည့္ခံဖို႔ လယ္သမားႀကီး ခမ်ာ ေလာက္ငွေအာင္ အမဲသားဟင္းကို
စီစဥ္ရေတာ့တယ္။

ကိုႂကြက္ကေတာ့ ျဖစ္သမွ် အားလံုးကို အက္ကြဲေနတဲ့ အုတ္နံရံၾကားကေန
စိတ္ေသာကႀကီးစြာနဲ႔ပဲ ၾကည့္ေနမိေတာ့တယ္။

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

ေနာင္တစ္ခ်ိန္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္က ျပႆနာနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့အခါ ငါနဲ႔
မဆုိင္ပါဘူးလို႔ ေတြးလိုက္မိရင္ သတိရပါ။ က်ေနာ္တို႔ထဲက တစ္ေယာက္ေယာက္ဟာ
ၿခိမ္းေျခာက္ ခံေနရၿပီ ဆုိရင္ အဲဒီ အႏၲရာယ္ဟာ က်ေနာ္တို႔ အားလံုးအေပၚ
က်ေရာက္လာတာပဲ။ တျခားသူူေတြ အေပၚမွာ မ်က္စိေဒါက္ေထာက္ၿပီး ဂ႐ုတစိုက္
ရွိသင့္သလို တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္လည္း အားေပးၿပီး အစြမ္းကုန္ ကူညီတတ္ဖို႔
လိုပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အားလံုးဟာ ဘ၀လို႔ ေခၚတဲ့ ခရီးစဥ္ထဲက
တစ္ေဖာင္တည္းစီး ခရီးသြားေဖာ္ခ်င္း အတူတူပါ။



ဒါကေတာ့ ေတာင္အာဖရိက ကႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ဒက္စ္မြန္တူးတူးရဲ႕
စကားပါ။
ေရွ႕ကပံုျပင္နဲ႔မတူေပမယ့္ မဆိုင္သလိုေနတဲ့သူေတြအတြက္ ဥပမာေပးရာမွာေတာ့
နီးစပ္မႈရိွပါတယ္။

"မတရားမႈတခုမွာ သင္ဟာ ၾကားေနတယ္ဆုိရင္...
သင္ဟာ ဖိႏွိပ္သူဘက္က လုိက္ဖုိ႔ ေရြးခ်ယ္လုိက္တာနဲ႔ အတူတူဘဲ"
"If you are neutral in a situation of injustice,
you have chosen to side with the oppressor."

(ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏုိဘယ္လ္ဆုရ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒက္စမြန္တူးတူး)

DO YOU FEAR THY WIND? မေၾကာက္မ႐ြံ ့ေနာက္မတြန္ ့

Do you fear the force of the wind,
The slash of the rain?
Go face them and fight them,
Be savage again .

Go hungry and cold like nthe wolf,
Go wade like the crane.

The palms of your hands will thicken,
The skin of your cheek will tan,
You'll go ragged and weary and swarthy,
But you will like wall a man.

Whmlin Garland

ေလအဟုန္ကို သင္ၿဖဳံေလသလား၊
မိုးအၿပိဳကို သင္စိုး႐ြံ ့သလား၊
ရဲရင့္စြာ ရင္ဆိုင္၍
ယွဥ္ၿပိဳင္ကာ အံတု၊ မမႈပါနဲ ့လား။ ။

ဝံပုေလြ သတၱဝါ ေသြးေအးစြာ အစာ႐ွာလ်က္
ၾကိဳးၾကာငွက္ ေရမေၾကာက္။ ။

သင့္လက္ဖဝါး အမာ႐ြတ္ထင္
သင့္ပါးၿပင္ ေနေလာင္ညိဳ၍
ခႏၶာကိုယ္ ႏြမ္းကာရိေသာ္လည္း
စြမ္းအား႐ွိ ေနာက္မတြန္ ့
ရဲဝံ့တဲ့ လူတစ္ေယာက္။ ။

Whmlin Garland